Jak zachęcić dzieci do nauki? Potrafi to Politechnika Krakowska

Ponad 7,5 tysiąca dzieci, młodzieży i dorosłych (nauczycieli i rodziców) skorzysta do 2022 roku z przygotowanej przez Politechnikę Krakowską oferty zajęć edukacyjnych, warsztatów, szkoleń, gier i konkursów promujących naukę oraz rozwój zainteresowań naukami technicznymi i ścisłymi. 10 autorskich projektów edukacyjnych Politechniki o wartości blisko 10 mln zł zrealizowanych zostanie w ramach konkursów "Trzecia Misja Uczelni". PK pozyskała na nie dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Wśród uczestników politechnicznych zajęć będą dzieci i młodzież z Małopolski i Podkarpacia, w tym -  w unikatowym projekcie "Jestem ZA wiedzą" ­ - osoby z zespołem Aspergera i zaburzeniami ze spektrum autyzmu. 

- Przygotowaliśmy  setki pomysłowych warsztatów, pokazów, szkoleń,  konkursów, prowadzonych przez naszych najlepszych wykładowców w  laboratoriach, salach projektowych i wykładowych Politechniki.  Mamy nadzieję, że w ten sposób pomożemy odkrywać talenty i wspierać ich rozwój - mówi rektor PK prof. Jan Kazior. W zajęciach organizowanych przez PK będą uczestniczyć dzieci i młodzież  z kilkudziesięciu  szkół i przedszkoli Małopolski (m.in. z Krakowa, Nowego Sącza, Gorlic, Słomnik, Nowego Wiśnicza, Luborzycy, Zabierzowa, Gródka nad Dunajcem, Wieliczki, Dobczyc, Michałowic) i Podkarpacia (w tym Dębicy i Sędziszowa).

Młodzi architekci, Planeta Kreatywnych, Akademia Mistrzów Techniki, 3-maj z fizyką, Kalejdoskop matematyczny , Laboratorium Małego Inżyniera, Jestem ZA wiedzą,  Inspiracje naukowe, Młody Inżynier Odkrywca - Szkolna  Akademia Techniki, Poznajemy Zawód Inżyniera - to przygotowane na PK projekty edukacyjne z różnych dziedzin wiedzy, prowadzone przez Wydziały Architektury, Inżynierii Lądowej, Inżynierii i Technologii Chemicznej, Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki oraz Wydział Mechaniczny. Służą m.in. rozbudzeniu zainteresowań naukami technicznymi, ścisłymi i przyrodniczymi, rozwojowi kompetencji matematycznych, fizycznych, informatycznych, nauce twórczego i krytycznego myślenia, kształtowaniu umiejętności manualnych, rozwijaniu wyobraźni przestrzennej i myślenia projektowego, zdobywaniu wiedzy o dobrej architekturze czy przekształcaniu przestrzeni w sposób przyjazny środowisku. W każdym projekcie ważne jest  także przełamywanie stereotypów w myśleniu o szkolnych przedmiotach  ścisłych - jako szczególnie trudnych. 

Najlepsi dydaktycy PK przygotowali pomysłowe programy dydaktyczne dla różnych grup wiekowych - od 5-latków z przedszkoli poczynając, przez dzieci z klas I-III, IV-VI, VII-VIII, po licealistów, nauczyciel, rodziców, a nawet dziadków. Młodzi odkrywcy będą m.in. przeprowadzać eksperymenty fizyczne i chemiczne w laboratoriach PK,  projektować domy i osiedla, tworzyć modele budynków z prawdziwych materiałów budowlanych, budować i programować roboty i drony, poznawać programy komputerowe, rozwiązywać zagadki naukowe w escape roomach i podczas gier terenowych, rywalizować na wynalazki w PeKathonie, testować konstrukcje w tunelu aerodynamicznym PK, poznawać tajniki bezpiecznego transportu miejskiego w symulatorze  tramwaju, a nawet zakładać -upy.

Ofercie dla dzieci i młodzieży towarzyszy bogaty program zajęć dla nauczycieli i opiekunów dzieci. W projekcie "Kalejdoskop matematyczny" będą miały innowacyjną w Polsce formułę - wspólnych dla dzieci i ich opiekunów (rodziców czy dziadków) zajęć matematycznych, prowadzonych w Dobczycach i Michałowicach,. - Zainspirowaliśmy się pomysłem nowojorskiego Muzeum Matematyki - tzw. Family Fridays. Co tydzień w zabawach z matematyką uczestniczą tam całe rodziny - mówi dr Mariusz Jużyniec, koordynator projektu, w którym weźmie udział ponad 1200 uczestników.

W największej z politechnicznych  inicjatyw - "Laboratorium Małego Inżyniera" - uczestniczyć będzie aż 2400 osób z 21 szkół i przedszkoli  z Krakowa i Luborzycy.  Zajęcia w ramach trzech modułów ­ - inżynierskiego, bezpieczeństwa ruchu i programowania oraz  modułu transportowego i inżynierii wiatrowej - przygotowano korzystając z doświadczeń pilotażu przeprowadzonego na PK z grupą przedszkolaków w maju tego roku.

Wielkim atutem programów PK jest liczny udział w nich dzieci z gmin podmiejskich i wiejskich Małopolski i Podkarpacia, w których dostęp do tego typu zajęć dodatkowych jest trudniejszy niż w mieście. Dzięki  projektowi "Młodzi architekci"  w ostatni weekend w pracowniach projektowych Wydziału Architektury PK gościli na pierwszych warsztatach uczniowie z małych szkół gminy Gródek nad Dunajcem, m.in. ze SP w Podolu-Górowej.  Z kolei w ramach projektu "Planeta Kreatywnych. Inżynier  4.0" zajęcia edukacyjne, finansowane przez Politechnikę, prowadzone są dla 4 grup dzieci w dwóch szkołach w podkrakowskich Słomnikach. 

Wśród 10 projektów PK unikatowy charakter ma inicjatywa "Jestem ZA Wiedzą", którą Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej PK zrealizuje w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Osób z Zespołem Aspergera i Ich Rodzin "Jestem ZA". 4-letnia współpraca pracowników PK ze stowarzyszeniem zaowocowała przygotowaniem pionierskiego programu edukacyjnego  dla osób - młodych i dorosłych - z zespołem Aspergera (ZA). -  To zaburzenie rozwojowe ze spektrum autyzmu (ASD), które trwa całe życie - nie jest chorobą, lecz odmiennością w postrzeganiu świata. Dzieci, młodzież i dorośli z Zespołem Aspergera to ludzie w normie intelektualnej, często o ponadprzeciętnym ilorazie inteligencji, niezwykłych umiejętnościach i z kreatywnym podejściem do rozwiązywania problemów. Pomimo tego często są postrzegani jako źle wychowani "dziwacy", mają utrudnionym dostęp do zajęć edukacyjnych - mówi dr inż. Agnieszka Łapczuk-Krygier, koordynatorka projektu.  - Naszym celem jest umożliwienie osobom z zespołem Aspergera uczestniczenia w zajęciach na poziomie uniwersyteckim. Dzięki temu będą mogli poznać swoje możliwości i zainteresowania, a to - mamy nadzieję - przyczyni się do znalezienia przez nich własnej ścieżki rozwoju, przystosowania do wymagań rynku pracy czy pogłębienia zainteresowań.  Jak dodaje dr Łapczuk-Krygier, ważna będzie też możliwość rozwijania w bezpiecznych warunkach kompetencji społecznych, których często osobom z ZA brakuje. W ramach projektu jego uczestnicy będą też mieli zajęcia z technik relaksacyjnych, treningi  sportowe czy terapię z udziałem zwierząt (dogoterapia, felinoterapia) i muzyki. Wezmą udział w wycieczkach edukacyjnych (m.in. Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, Experyment w Gdyni, Zamek Krzyżacki w Malborku i inne).

Politechnika Krakowska rozpoczęła już realizację trzech projektów, kolejnych siedem, które będą współfinansowane w ramach rozstrzygniętego właśnie konkursu NCBiR,  wystartuje w na początku 2019 roku i potrwa 2 lub 3 lata. Wartość 10 projektów PK to ponad 9,9 mln zł, z tego ponad 90 proc. to dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.

Fot. Elżbieta Kusińska/ Politechnika Krakowska