Niewygodni patroni trzech krakowskich ulic zostaną? Jest decyzja prezydenta

Prezydent Jacek Majchrowski chce zaskarżyć decyzję wojewody w sprawie zmiany nazw trzech krakowskich ulic.

Gotowe są już uchwały w sprawie wniesienia skargi na zarządzenie zastępcze wojewody małopolskiego z 13 grudnia tego roku, którym Piotr Ćwik postanowił zmienić nazwy trzech krakowskich ulice. Uchwały przygotowane przez prezydenta radni mają przyjąć na najbliższej sesji rady miasta, czyli 11 stycznia. Następnie będą one podstawą do wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Wojewoda Piotr Ćwik skorzystał z prawa, jakie dała mu uchwalona w zeszłym roku ustawa dekomunizacyjna i zmienił nazwy trzech krakowskich ulic. Zgodnie z jego decyzją ulica Józefa Marcika ma stać się ulicą Stefana Korbońskiego, ul. Kiejstuta Żemaitisa będzie nosić nazwę gen. Mieczysława Smorawińskiego, a ul. Wincentego Danka - Józefa Grzesiaka „Czarnego".

Wcześniej prezydent Jacek Majchrowski wbrew opinii Instytutu Pamięci Narodowej nie zgodził się na zmianę nazw tych trzech ulic. Zgodnie z ustawą o zakazie propagowania komunizmu samorządy miały czas do 2 września na wymazanie z przestrzeni publicznej osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny.

IPN znalazł w Krakowie 9 takich osób, które patronowały ulicom. Jednak w uchwale, którą radni przegłosowali pod koniec sierpnia znalazło się tylko 6 z nich.

Prezydent, który był autorem projektu uchwały nie zgodził się bowiem na likwidację ulicy Józefa Marcika, o którym IPN pisze „najprawdopodobniej związany z grupą komunistycznych działaczy młodzieżowych”. - To był 23 letni chłopak zastrzelony przez Niemców, który zginął z okrzykiem „niech żyje wolna Polska” - przypomina prezydent.

Jacek Majchrowski sprzeciwił się również zmianom na ul. Kiejstuta Żemaitisa i Wincentego Danka. – Obaj byli związani z krakowskimi uczelniami, AGH i WSP. Ci ludzie budowali państwo w takich warunkach jakie były - argumentuje prezydent.

Decyzję wojewody z 13 grudnia nazwał niesprawiedliwą i obrzydliwą, zapowiedział też, że odwoła się od niej.

Na tzw. zarządzenie zastępcze wojewody przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w terminie 30 dni od dnia doręczenia tego zarządzenia. Skargę należy wnieść za pośrednictwem wojewody małopolskiego, a prawo do jej wniesienia przysługuje radzie miasta na podstawie uchwały rady miasta.

Projekty uchwał, oddzielnie dla każdej z ulic, zostały już przez prezydenta przygotowane. W uzasadnieniu tej dotyczącej Józefa Marcika czytamy m.in., że jego życiorys niewątpliwie wskazuje na lewicowe poglądy – niemniej jednak nie jest on jako patron ulicy symbolem ustroju komunistycznego, a raczej związaną z lokalną społecznością osobą, która oddała życie w walce z niemieckim okupantem.

Jeśli chodzi o Kiejstuta Żemaitisa i Wincentego Danka prezydent argumentuje, że opinia na ich temat wydana przez IPN całkowicie pomija naukowy dorobek profesorów.

W przypadku Żemaitisa IPN - zdaniem prezydenta - ignoruje jego zasługi dla rozwoju polskiej myśli technicznej wybiórczo wskazując na fakty z życia potwierdzające związek z PZPR. - Niewątpliwie Kiejstut Żemaitis zajmował w okresie PRL różne stanowiska związane z ówcześnie rządzącą partią – nie z tego powodu został jednak patronem krakowskiej ulicy. Nie jest on kojarzony ze sferą polityczną a naukową i w związku z tym nie można uznawać jego postaci jako symbolizującej ustrój komunistyczny - dodaje prezydent w uzasadnieniu do uchwały.

Podobnie wypowiada się na temat Wincentego Danka, który - jak podkreśla Majchrowski - był przede wszystkim wybitnym nauczycielem, polonistą, twórcą krakowskiej szkoły dydaktyk przedmiotowych i byłym rektorem obecnego Uniwersytetu Pedagogicznego.

Zdaniem prezydenta, opinia IPN, na której oparł się wojewoda wydając swoje zarządzenie, jest jedynie “zajęciem stanowiska w sprawie”. – Gdyby było inaczej ustawodawca wyraźnie wskazałby, iż jest ona wiążąca, a takiej regulacji w ustawie brak - dodaje prezydent.