Siła krakowskich dzielnic

Po raz kolejny odżyła dyskusja o roli i funkcjonowaniu rad dzielnic w Krakowie. Z jednej strony mamy pomysły wzmocnienia ich kompetencji, z drugiej drobnych korekt jak miało to miejsce po ostatnich zmianach statutów. By dyskutować o kierunkach ewentualnych zmian, warto zrobić analizę słabych i mocnych stron.

W Krakowie panuje przekonanie, że krakowskie dzielnice na tle pozostałych miast funkcjonują fantastycznie – mają spore środki finansowe, duże kompetencje i podmiotowość. Jednakże w porównaniu z Warszawą wypadają blado, gdyż tam każda dzielnica jest de facto osobnym urzędem z budżetem nawet sto razy większym niż w Krakowie.

Chodniki, szkoły, dziury w ulicach

Do głównych zadań rady dzielnicy należy wskazywanie chodników, ulic, parkingów do remontów. Skromne środki finansowe pozwalają wykonać takich napraw od kilku do kilkunastu. Na więcej nie starcza pieniędzy. Szkoły, środki finansowe na remont (malowanie korytarza, wymiana wykładziny w salach, wymiana drzwi) uzyskują od rady dzielnicy, ale na większe inwestycje czy naprawy pieniędzy już nie starcza. Warto w tym miejscu wspomnieć, że Rada Dzielnicy poprzez uchwały wskazuje zadania, natomiast wykonawcami są jednostki miejskie podlegające prezydentowi: w przypadku dróg i chodników – ZIKiT, szkół – ZEO czy terenów zielonych – ZZM. Często radni dzielnicy są krytykowani za nie swoje błędy, dlatego warto wiedzieć jak wyglądają te sprawy.

Opinie

Rada Dzielnicy może również opiniować i wnioskować, np. w przypadku większych remontów, dużych inwestycji czy warunków zabudowy dla budowy np. nowych bloków. Nie ma niestety większego wpływu na te sprawy, co w moim odczuciu jest największą słabością tego systemu. W Warszawie w każdej radzie dzielnicy znajduje się swego rodzaju Wydział Architektury, który wydaje popularnie zwane WuZetki, a to sprawia dzielnica ma spory wpływ na planowanie przestrzenne w tym zakresie. Bardzo często w Krakowie wybuchają o to konflikty, że deweloperzy otrzymują decyzje budowlane, a mieszkańcy i rada dzielnicy dowiaduje się o sprawie z chwilą wejścia ciężkiego sprzętu w teren. To jedna z tych rzeczy, które wymagają naprawy.

Inicjatywy mieszkańców

Często pomijaną i niewykorzystywaną możliwością rady dzielnicy jest wspieranie lokalnych inicjatyw mieszkańców. Rada Dzielnicy posiada instytucjonalną możliwość, by być głosem lokalnych organizacji, klubów, kół zainteresowań, ale często sytuacja powoduje, że powstaje konflikt na tej linii. Zamiast współpracy powstają blokady i wzajemne pretensje. Warto współpracować, bo to zwiększy siłę zarówno mieszkańców jak i rady dzielnicy, która w założeniach jest instytucjonalną emanacją ich głosu. Gdy byłem radnym dzielnicy kilka lat temu wspieraliśmy organizacje np. turniejów gier planszowych, który został w całości wymyślony i zorganizowany przez młodzież liceum, albo wspieraliśmy starania środowiska skejterów, którzy współorganizowali z nami zawody sportów ekstremalnych. Jednakże inicjatywy mogą być różne, począwszy od wydarzeń kulturalnych i sportowych, skończywszy na wpływaniu na politykę miejską. 

Silniejsze dzielnice

W 2014 roku napisałem książkę o groźnym i zaskakującym tytule: „Zlikwidować rady dzielnic”, w której ukazywałem instytucjonalne słabości jednostek pomocniczych w Krakowie. Uważam, że gdyby zlikwidować patologie i dać radom dzielnic solidne mechanizmy wpływania na miasto, zwiększyć ich rolę, a także doprowadzić do tego, by nie traktować dzielnic po macoszemu jak ma to miejsce dzisiaj, Kraków zyskałby bardzo wiele.

Czas pokaże, który wariant zwycięży.

Michał Drewnicki

Radny Miasta Krakowa