Symulator ruchu kolejowego powstał na Politechnice Krakowskiej
Wyjątkowe w skali kraju Laboratorium Inżynierii Ruchu Kolejowego uruchomiła Politechnika Krakowska na Wydziale Inżynierii Lądowej. Laboratorium, wyposażone w stworzony na PK symulator ruchu kolejowego, to jedna z niewielu takich pracowni dydaktycznych w Polsce, w której studenci oraz pracownicy firm kolejowych mogą w bezpiecznych warunkach uczyć się kierowania ruchem kolejowym, także w sytuacjach nadzwyczajnych. Inicjatywa została już wyróżniona przez Urząd Transportu Kolejowego w III Konkursie "Kultura bezpieczeństwa w transporcie kolejowym".
– Laboratorium Inżynierii Ruchu Kolejowego (LIRK) powstało w Instytucie Inżynierii Drogowej, Kolejowej i Transportu na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej. - Pracownia wyposażona jest w 12 stanowisk komputerowych, odzwierciedlających stanowiska pracy współpracujących ze sobą dyżurnych ruchu oraz punkt instruktora, nadzorującego i kontrolującego symulację - mówi dr inż.Jan Gertz z Katedry Infrastruktury Transportu Szynowego i Lotniczego PK, twórca koncepcji laboratorium. Autorem oprogramowania dla laboratorium jest absolwent PK mgr inż. Paweł Okrzesik (koncepcja opiera się na oprogramowaniu ISDR, specjalnie zmodyfikowanym na potrzeby projektu PK).
Podczas zajęć w pracowni symulowany jest ruch kolejowy według zadanego rozkładu jazdy. Rolą osób szkolonych jest sterowanie ruchem pociągów zgodnie z obowiązującymi przepisami, a do tego prowadzenie dokumentacji ruchowej oraz obsługa urządzeń sterowania ruchem kolejowym i innych systemów. - Stacje i inne posterunki ruchu w symulatorze połączone są w zamkniętą pętlę, a ich układ i wyposażenie zostały zaprojektowane tak, by uzyskać możliwie duże ich zróżnicowanie pod względem technicznym i ruchowym. W symulatorze odwzorowano przekaźnikowe oraz komputerowe urządzenia stacyjne i różne typy blokad liniowych oraz urządzeń na przejazdach kolejowo-drogowych. Przewidziano przy tym możliwość zmiany wyposażenia wybranych stanowisk zależnie od aktualnych potrzeb. Na stanowiskach dostępny jest dodatkowo podgląd stanu urządzeń zewnętrznych i sytuacji ruchowej w formie interaktywnego planu stacji. Wszystkie stanowiska mają telefoniczną łączność - wyjaśnia dr inż. Jan Gertz. Instruktor prowadzący szkolenie w laboratorium - poza nadzorem nad symulacją - może zmieniać jej przebieg, generując usterki urządzeń i inne sytuacje nietypowe. Może też odgrywać rolę maszynistów, dyspozytorów czy służb utrzymania ruchu itp.
Z symulatora ruchu kolejowego korzystają już studenci specjalności transport kolejowy oraz drogi kolejowe na Wydziale Inżynierii Lądowej PK, m.in. w ramach przedmiotów: technika i organizacja ruchu kolejowego, inżynieria ruchu kolejowego, urządzenia sterowania ruchem kolejowym. - Jesteśmy przygotowani także do udostępnienia laboratorium osobom pracującym lub przygotowującym się do pracy na stanowiskach związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego. Nasze laboratorium pod względem funkcjonalności jest zbliżone do symulatorów przeznaczonych do szkolenia dyżurnych ruchu. Możemy tu prowadzić kursy i szkolenia, służące podniesieniu kwalifikacji pracowników kolejowych, co w efekcie zwiększy bezpieczeństwo na torach - podkreśla dr Gertz.
Z tej oferty mogą skorzystać przede wszystkim podmioty, które nie mają bogatego zaplecza szkoleniowego. Dla przykładu, spółka PKP PLK SA dysponuje jednym profesjonalnym symulatorem urządzeń srk, zakupionym u zagranicznego wykonawcy, z trzema stanowiskami szkoleniowymi. Włodzimierz Zembol, dyrektor Zakładu Linii Kolejowych w Krakowie PKP PLK S.A, przyznaje, że stworzony na PK symulator z 12 stanowiskami stwarza nowe możliwości we współpracy uczelni i PLK. - To laboratorium to prawdziwy skok w przyszłość dla szkolenia kadr kolejowych. Tu, w bezpiecznych warunkach, można doświadczyć autentycznych zadań, z którymi mierzą się dyżurni ruchu. Jesteśmy bardzo zainteresowani wykorzystaniem laboratorium na nasze potrzeby - mówił dziś na PK, podczas oficjalnej prezentacji symulatora.
Prace nad przygotowaniem Laboratorium Inżynierii Ruchu Kolejowego trwały na PK od 2014 r. Najważniejsze funkcje symulatora ruchu kolejowego zostały już uruchomione i udostępnione studentom. Inicjatywa została też wyróżniona przez Urząd Transportu Kolejowego w III Konkursie "Kultura bezpieczeństwa w transporcie kolejowym". Pracownia będzie nadal rozwijana o nowe funkcje i stanowiska. Politechnika Krakowska planuje współpracę w tym zakresie z PKP PLK SA oraz innymi przedstawicielami branży kolejowej. W ub. roku Wydział Inżynierii Lądowej PK podpisał umowy z nimi w zakresie wspomagania kształcenia studentów na specjalnościach związanych z transportem kolejowym. Firmy kolejowe współuczestniczą w tworzeniu programów kształcenia, fundują stypendia oraz płatne staże i praktyki dla studentów, a po studiach oferują zatrudnienie.
Kolejowy symulator jest trzecim pionierskim rozwiązaniem tego typu na PK. Od kilku lat studentom Wydziału Mechanicznego PK i pracownikom przedsiębiorstw komunikacji miejskiej służy skonstruowany na Politechnice Krakowskiej pierwszy w Polsce symulator tramwaju NGT6. Szkolą się na nim studenci uczelni i polscy motorniczy, m.in. z krakowskiego MPK. Na WM PK do celów dydaktycznych i badawczych skonstruowany został także symulator kokpitu myśliwca F-16.
Fot. Politechnika Krakowska
